Konu: RNA ve Çeşitleri C.tesi Mart 07, 2009 11:24 pm
Bir nükleotid zincirinden oluşurlar. Yapılarında DNA dan farklı olarak Riboz şekeri ve Urasil bazı bulunur. Kendilerini eşleyemezler. RNA’ların DNA üzerinden sentezine transkripsiyon denir. Transkripsiyon yapılırken DNA nükleotidlerinin karşılarına onların eşi olan nükleotidler gelerek bağlanır. Sadece Timin yerine Urasil bağlanır. Görevlerinin farklı olmasına bağlı olarak, her hücrede üç eşit RNA bulunur.
Şekil: DNA dan RNA Sentezi
1. mRNA (elçi RNA) Sentezlenecek olan proteinin şifresini DNA’dan alarak ribozoma getirir. Ribozom birimlerini aktifleştirir ve ribozomda protein sentezine kalıplık yapar. mRNA üzerindeki nükleotidlerin üçerli olarak oluşturdukları gruplara kodon (şifre kelime) denir.
Şekil : mRNA ve Kodonları
Başlangıç kodonu belli ve sabittir. Bu bütün canlılarda ve her protein sentezinde aynı olup AUG nükleotidlerinden oluşur. Durdurucu kodon üç çeşit olup, her mRNA da bunlardan birisi bulunur. Bunlar UAG, UGA ve UAA kodonlarıdır.
2. tRNA (Taşıyıcı RNA) Protein sentezi sırasında, sitoplazmadaki amino asitleri, kendine uygun olarak bağlayıp ribozomlara taşır. Proteinlerin yapısında 20 çeşit amino asit bulunduğundan, canlılarda en az 20 çeşit de tRNA vardır.
Şekil: tRNA ların Genel Yapısı 3. rRNA (Ribozomal RNA) Proteinlerle birlikte ribozomların yapısını oluşturur. Hücredeki RNA’ların en çoğu rRNA’dır.
2. Hücredeki Diğer Yönetici Molekül: RNA Hücrede gerçekleşen önemli metabolik faaliyetlerden biri de protein sentezidir. Canlıların ihtiyaç duyduğu proteinin sentezlenmesi için gerekli şifre DNA’da bulunur. DNA çekirdeğin dışına çıkamayacak kadar büyük bir moleküldür. Bu yüzden, gerekli şifre proteinin sentezleneceği yer olan ribozoma aracı bir molekülle taşınır. Bu aracı molekül ribonükleikasit (RNA) tir.
RNA da DNA gibi nükleotitlerin birleşmesiyle oluşur. DNA’dan farklı olarak riboz şekeri bulundurur. Timin bazı yerine urasil bulunur. RNA tek zincirli bir nükleik asittir.
RNA görevlerine göre üçe ayrılır: mRNA (Mesajcı RNA) Protein sentezi için gerekli olan bilgiyi DNA’dan ribozoma getirir. tRNA (Taşıyıcı RNA) Proteini meydana getirecek aminoasitleri ribozoma taşır. rRNA (Ribozomal RNA) Proteinlerle birlikte ribozumu meydana getirir.